Wie haalt de oude zorg onderuit? Nee, ik waag me even niet in het debat over bezuinigingen, PGB’s of andere zaken waarover parlementariërs zich mogen opwinden.
Het gaat mij om het gehele stelsel. De problemen waarmee we in de zorg – in Zeeland maar ook op nationaal niveau – kampen, zijn symptomen. Het systeem is ziek en kraakt in zijn voegen. Grote groepen patiënten voelen zich niet serieus genomen, aanbieders lijken niet veel bewegingsruimte te hebben, de minister heeft niet veel middelen. Het moet anders, maar hoe?
In veel opzichten doet het zorgstelsel denken aan de taxibranche. Het is een wereld die inefficiënt is, niet mobiel en qua regelgeving en financiën vooral is georganiseerd rond de behoeften van aanbieders.
Uber zag zijn kans schoon en kwam met een alternatief. Vervoer tegen een lagere prijs, overal op afroep beschikbaar en met een hoge klanttevredenheid. Geen wonder dat je daar als taxi-chauffeur boos van wordt. Uber maakt tenslotte je branche kapot.Het wachten is op een partij die hetzelfde in de zorg gaat doen. Naar mijn mening is het niet de vraag òf dat gebeurt, maar wanneer. Evenals bij Uber zal het afhangen van de financiële draagkracht van zo’n speler hoe hard de strijd gevoerd gaat worden. De zorgwereld is sterker gereglementeerd en georganiseerd dan de taxibranche. De klap gaat komen.
Maar waar gaat het naartoe? In de toekomst zullen grote delen van de zorg virtueel georganiseerd zijn. Afstand speelt geen rol en niet-regionale spelers zullen zich ook op de Zeeuwse zorgmarkt begeven. Zorg kan dichterbij georganiseerd worden en de kwaliteitsbeleving zal verhogen. Wat betekent dit voor de ‘oude’ Zeeuwse zorgsector? Kan deze de transitie naar een nieuwe tijd doormaken? Ik vrees dat hier, evenals in de taxibranche, harde klappen zullen vallen en we gaan zeker getuige zijn van grote conflicten tussen ‘oud’ en ‘nieuw’.
Toch zie ik het vooral als een kans voor ons allemaal: Ziekenhuizen, verpleeghuizen, huisartsen: de gehele zorg kan zich actief opstellen in de beweging naar een nieuw paradigma. Hoe kan dat? Door te focussen op kennis en professionaliteit. De huidige professionaliteit van de zorgmedewerker (arts en verpleegkundige) bevat de kern van dat wat, hoe dan ook, bewaard zal blijven. Alles daarom heen kan kapot en mag weg.
Er zijn echter genoeg slimme meisjes en jongens die mee kunnen en willen werken aan een nieuwe vormgeving van de diensten en nieuwe partnerschappen. Zet de (ziekenhuis-, praktijk-)deuren open! Dan ontstaat ruimte voor vernieuwing.
Het is mijn overtuiging dat we in Zeeland een aantal elementen hebben die dit mogelijk maken:
- De zorg is een noodzaak voor ons allemaal. De pijn van de afgelopen jaren van de verschillende Zeeuwse zorgdossiers hebben het besef doen groeien dat het anders moet. Zelfs de minister heeft ons in haar vizier. Dat geeft de ruimte om als regio een toekomstperspectief te schetsen en een experiment aan te gaan.
- Binnen de omgeving van de Zeeuwse Huiskamer wordt primair het perspectief van bewoners als leidend genomen in processen van vernieuwing. Deze omgeving groeit en zal ook als fieldlab voor ontwikkelaars kunnen fungeren.
- Ook in Zeeland lopen enkele geeks rond die niet klagen en bij de pakken neerzitten, maar daadwerkelijk aan nieuwe oplossingen werken op het snijvlak van goede zorg en technologie. Een van de voorbeelden hiervan is vanmiddag te zien bij Sante Zeeland.
Wie haalt de oude zorg onderuit? Doen we het zelf? Of wachten we tot een ander het doet?
(dit blog is gepubliceerd op www.santezeeland.nl)